Đối với một dự án xây dựng, mọi quyết định sai lệch hay thông tin thiếu chính xác đều có thể dẫn đến chi phí phát sinh, tiến độ chậm trễ và chất lượng công trình bị ảnh hưởng. Đây chính là lý do tại sao LOD (Level of Development) trong BIM ngày càng được nhắc đến như một “chìa khóa” để giúp chủ đầu tư, ban quản lý dự án và đội ngũ ra quyết định nắm rõ tình trạng mô hình ở từng giai đoạn, từ đó kiểm soát tốt hơn chất lượng và chi phí. Hiểu đúng và áp dụng LOD không chỉ giúp loại bỏ rủi ro tái công việc, mà còn mang lại sự minh bạch, tối ưu nguồn lực và đảm bảo dự án vận hành đúng hướng ngay từ những bước đầu tiên.
LOD là gì?
Trong BIM, LOD là viết tắt của Level of Development – Mức độ phát triển của mô hình. Đây là một chuẩn mực quốc tế giúp xác định rõ ràng:
Mô hình BIM tại mỗi giai đoạn dự án cần đạt mức độ chi tiết và độ tin cậy đến đâu.
Thông tin trong mô hình có thể được sử dụng để ra quyết định hay chỉ để tham khảo trực quan.
Nói cách khác, LOD giống như một thước đo độ “trưởng thành” của mô hình BIM: từ những khối ý tưởng ban đầu (LOD 100), cho đến mô hình chi tiết để chế tạo, thi công (LOD 400) và cuối cùng là mô hình thực tế as-built phục vụ vận hành (LOD 500).
Phân biệt LOD và LoD
Một điểm thường gây nhầm lẫn là:
- LoD (Level of Detail): chỉ mô tả mức độ chi tiết về hình học (ví dụ: hình khối phẳng hay 3D có chi tiết bu lông, vít).
- LOD (Level of Development): ngoài hình học, còn bao gồm cả thông tin phi hình học như: nhà sản xuất, thông số kỹ thuật, chi phí, khả năng lắp ráp… và quan trọng hơn: chỉ ra độ tin cậy để sử dụng thông tin đó.
Với tư cách là chủ đầu tư hoặc ban QLDA, việc hiểu rõ LOD không chỉ giúp kiểm soát chất lượng thiết kế và thi công, mà còn là “chìa khóa” để:
- Xác định chính xác thời điểm nào cần thông tin gì.
- Tránh làm dư thừa chi tiết quá sớm, gây tốn kém.
- Đảm bảo mọi bên tham gia (tư vấn, nhà thầu, nhà cung cấp) đều “nói chung một ngôn ngữ” về dữ liệu.
- Khi áp dụng đúng chuẩn LOD trong BIM, chủ đầu tư sẽ giảm thiểu sai sót, dự toán chính xác hơn, và đặc biệt là nắm chắc quyền kiểm soát chi phí – chất lượng – tiến độ dự án.
Các cấp LOD phổ biến
Trong BIM, LOD (Level of Development) được chuẩn hóa thành nhiều cấp độ khác nhau, từ 100 đến 500. Mỗi cấp độ thể hiện mức độ chi tiết và độ tin cậy của thông tin trong mô hình, phù hợp với từng giai đoạn của vòng đời dự án. Việc hiểu rõ các cấp độ này giúp chủ đầu tư biết chính xác khi nào có thể dựa vào mô hình BIM để ra quyết định, từ thiết kế ý tưởng đến thi công và vận hành công trình.
LOD 100 – Conceptual (Khái niệm)
Ở mức này, mô hình chỉ mang tính sơ bộ với các khối hình học cơ bản để minh họa ý tưởng thiết kế. Thông tin đi kèm chủ yếu là định hướng, ước lượng về khối lượng và chi phí. Đây là bước đầu tiên để chủ đầu tư hình dung quy mô và phạm vi dự án trước khi đi sâu vào chi tiết.
LOD 200 – Schematic (Phác thảo)
Mô hình bắt đầu có hình dáng, kích thước và vị trí sơ bộ của các hạng mục công trình. Ở giai đoạn này, chủ đầu tư có thể sử dụng mô hình để phân tích không gian, so sánh phương án và đưa ra các quyết định sơ bộ về tài chính. Thông tin tuy chưa chính xác tuyệt đối nhưng đủ để lập dự toán khái toán, giúp kiểm soát ngân sách từ sớm.
LOD 300 – Detailed Design (Thiết kế chi tiết)
Đây là cấp độ phổ biến nhất trong giai đoạn thiết kế. Các yếu tố hình học được thể hiện đúng kích thước và vị trí, có thể sử dụng để phát hành hồ sơ thi công và phối hợp giữa các bộ môn kiến trúc – kết cấu – cơ điện. Đối với chủ đầu tư, LOD 300 là mốc quan trọng để kiểm soát chất lượng thiết kế, tránh xung đột và sai sót tốn kém trong quá trình thi công.
LOD 350 – Construction Documentation (Hồ sơ thi công mở rộng)
Ở mức này, mô hình không chỉ thể hiện chi tiết từng thành phần, mà còn bổ sung các kết nối, giao diện giữa các hệ thống. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc điều phối thi công thực tế. Với LOD 350, ban QLDA có thể dễ dàng phát hiện các xung đột giao cắt, từ đó giảm thiểu rủi ro phải chỉnh sửa ngoài công trường.
LOD 400 – Fabrication & Assembly (Gia công & lắp dựng)
Mô hình đạt đến mức chi tiết để phục vụ sản xuất, gia công và lắp đặt. Các thông tin như vật liệu, tiêu chuẩn kỹ thuật, nhà sản xuất, chi phí… đều được tích hợp. Đây là cấp độ giúp nhà thầu triển khai sản xuất chính xác, đồng thời giúp chủ đầu tư theo dõi tiến độ và kiểm soát chất lượng công trình một cách minh bạch.
LOD 500 – As-built (Hồ sơ hoàn công)
Sau khi công trình hoàn tất, mô hình được cập nhật thành phiên bản “as-built” – phản ánh đúng hiện trạng đã thi công ngoài thực tế. Đây là nguồn dữ liệu vô giá cho chủ đầu tư trong giai đoạn vận hành và bảo trì, bởi nó cung cấp thông tin chính xác về từng hạng mục, giúp dễ dàng sửa chữa, thay thế hoặc nâng cấp công trình trong tương lai.
Lợi ích của LOD với Chủ đầu tư và ban quản lý
Cải thiện chất lượng & tính nhất quán
LOD mang đến một khung tiêu chuẩn rõ ràng để xác định mức độ phát triển của mô hình BIM ở từng giai đoạn. Thay vì tranh cãi “mô hình cần chi tiết tới đâu”, các bên tham gia sẽ có chung một ngôn ngữ để hiểu và thực thi. Nhờ vậy, chất lượng hồ sơ được đảm bảo, dữ liệu xuyên suốt dự án luôn nhất quán, giúp chủ đầu tư tin tưởng vào tính chính xác của thông tin trước khi ra quyết định.
Kiểm soát chi phí và nguồn lực hiệu quả
Một trong những vấn đề khiến dự án đội chi phí chính là việc mô hình hóa quá mức ở giai đoạn sớm, hoặc thiếu chi tiết khi bước sang giai đoạn thi công. LOD giúp tối ưu điểm này: mô hình chỉ cần chi tiết đúng mức ở từng thời điểm. Điều này giúp tiết kiệm chi phí nhân sự, hạn chế thời gian lãng phí và giảm thiểu các hạng mục phát sinh không cần thiết.
Giảm rủi ro, hạn chế thay đổi và rework
Khi có mô hình BIM với mức LOD phù hợp, các vấn đề tiềm ẩn như xung đột giữa các bộ môn (kết cấu, cơ điện, kiến trúc) sẽ được phát hiện sớm hơn. Điều này giúp ban quản lý dự án kịp thời điều chỉnh trước khi bước vào giai đoạn thi công, giảm đáng kể nguy cơ phải sửa đổi, làm lại — vốn là nguyên nhân chính làm chậm tiến độ và tăng chi phí.
Tăng cường phối hợp và minh bạch giữa các bên
LOD đóng vai trò như “bản cam kết” về mức độ tin cậy của mô hình. Nhờ đó, chủ đầu tư, tư vấn, nhà thầu và các bên liên quan đều có chung một tiêu chuẩn để làm việc. Minh bạch về dữ liệu giúp giảm xung đột, đồng thời nâng cao hiệu quả phối hợp, đặc biệt trong những dự án có nhiều gói thầu và đơn vị tham gia.
Hỗ trợ quản lý vận hành sau bàn giao
Không chỉ dừng ở thi công, LOD còn mang lại giá trị lâu dài cho chủ đầu tư. Ở mức LOD 500 (as-built), mô hình BIM trở thành “hồ sơ số” phản ánh chính xác hiện trạng công trình. Đây là công cụ vô cùng hữu ích cho giai đoạn vận hành và bảo trì, giúp tiết kiệm chi phí bảo dưỡng, tối ưu hóa tuổi thọ công trình và hỗ trợ quản lý tài sản hiệu quả.
Trong bối cảnh các dự án xây dựng ngày càng phức tạp, việc kiểm soát chất lượng, chi phí và tiến độ không chỉ là mục tiêu mà còn là thách thức lớn đối với mọi Chủ đầu tư. LOD trong BIM chính là chiếc “chìa khóa” giúp đơn giản hóa quá trình này, mang lại sự minh bạch và nhất quán trong từng giai đoạn. Với kinh nghiệm triển khai thực tiễn và đội ngũ chuyên gia am hiểu tiêu chuẩn trong nước và quốc tế, Hài Hòa sẵn sàng đồng hành cùng Chủ đầu tư và Ban QLDA để xây dựng mô hình BIM chuẩn LOD, đảm bảo hiệu quả tối ưu từ thiết kế, thi công đến vận hành.
Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp BIM chuyên nghiệp, chuẩn luật, giảm rủi ro và tối ưu chi phí, hãy liên hệ ngay với Hài Hòa để được tư vấn chi tiết và triển khai lộ trình phù hợp nhất cho dự án của mình.